Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) – to zespół czynności ratowniczych mających na celu przywrócenie krążenia krwi i oddechu u osoby, u której doszło do nagłego zatrzymania krążenia (NZK). Celem RKO jest utrzymanie minimalnego przepływu krwi przez serce i mózg do czasu, aż możliwe będzie zastosowanie defibrylacji lub specjalistycznej pomocy medycznej.
RKO jest podstawowym elementem tzw. łańcucha przeżycia i kluczowym działaniem w ramach pierwszej pomocy. Może być wykonywana przez każdego – niezależnie od wykształcenia – a jej szybkie rozpoczęcie podwaja lub potraja szansę przeżycia osoby poszkodowanej.
Schemat RKO u osoby dorosłej według Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) obejmuje:
Jeśli dostępny jest defibrylator AED (Automated External Defibrillator) – użyj go jak najszybciej. Urządzenie samo przeprowadzi analizę rytmu serca i poinstruuje, co robić.
RKO i defibrylacja to dwa nierozłączne elementy ratowania życia przy NZK.
Podczas gdy uciskanie klatki piersiowej utrzymuje minimalny przepływ krwi, defibrylator AED przywraca prawidłowy rytm serca za pomocą kontrolowanego impulsu elektrycznego.
Urządzenie jest w pełni zautomatyzowane – wystarczy włączyć je i postępować zgodnie z komunikatami głosowymi:
„Wezwij pomoc.”
„Przyłóż elektrody.”
„Analiza rytmu serca.”
„Wyładowanie – odsuń się od pacjenta.”
AED prowadzi użytkownika krok po kroku, dzięki czemu nawet osoba bez doświadczenia medycznego może skutecznie wykonać działania ratujące życie.
Wykonywanie RKO to ogromny stres, szczególnie dla osób, które po raz pierwszy znajdują się w takiej sytuacji. W obliczu lęku i presji czasu wiele osób doświadcza reakcji zamrożenia (freeze response) lub paraliżu decyzyjnego.
Dlatego kluczowa jest samoświadomość emocji i umiejętność ich kontrolowania.
Jak zachować spokój podczas RKO:
Zachowanie spokoju jest nie tylko kwestią emocji, ale i skuteczności – równe, pewne uciski mają większą wartość fizjologiczną niż chaotyczne, wykonywane w panice.
Nowoczesne programy szkoleniowe uczą, że lepiej zrobić coś niedoskonale niż nie zrobić nic. Każde działanie zwiększa szanse poszkodowanego na przeżycie.
Po zakończeniu resuscytacji – niezależnie od wyniku – ratownik (nawet przypadkowy) może odczuwać stres pourazowy lub poczucie winy. W takich przypadkach warto:
Świadomość, że zrobiło się wszystko, co możliwe, stanowi ważny element profilaktyki psychicznej ratowników i świadków zdarzeń.
RKO stanowi pierwszy i najważniejszy etap łańcucha przeżycia.
To moment, w którym zwykły świadek zdarzenia staje się bohaterem – osobą, która swoim działaniem daje drugiemu człowiekowi realną szansę na życie.
Dzięki powszechnej edukacji i dostępności defibrylatorów serca AED, coraz więcej osób potrafi reagować skutecznie i spokojnie.
Każdy może nauczyć się RKO – a każda para rąk, które rozpoczną uciski klatki piersiowej, to szansa, że serce drugiego człowieka znów zacznie bić.
W zatłoczonym centrum handlowym pada mężczyzna. Wokół gromadzi się kilkadziesiąt osób. Wszyscy patrzą, ale nikt nie reaguje. To nie obojętność – to potężny mechanizm psychologiczny, który może kosztować życie. Efekt świadka – ciche zabójstwo przez bierność Efekt...
Jeśli niesiesz pomoc psychologiczną pacjentom, dopisz się do naszej ogólnopolskiej bazy psychoterapeutów, psychologów, psychiatrów i innych osób niosących psychologiczną pomoc.
