AED (ang. Automated External Defibrillator) – to przenośne urządzenie medyczne służące do przywracania prawidłowego rytmu serca u osób, u których doszło do nagłego zatrzymania krążenia (NZK) w wyniku zaburzeń rytmu, takich jak migotanie komór (VF) lub częstoskurcz komorowy bez tętna (VT). Defibrylator AED analizuje czynność elektryczną serca poszkodowanego i – w razie potrzeby – wydaje polecenie wykonania impulsu defibrylacyjnego, który może uratować życie.
Urządzenie to stanowi prostszą wersję klasycznego defibrylatora serca używanego w szpitalach. Dzięki zautomatyzowanemu procesowi analizy rytmu serca i czytelnym komunikatom głosowym, AED może być obsługiwany nawet przez osoby bez wykształcenia medycznego. To właśnie prostota i skuteczność sprawiają, że defibrylatory AED są obecnie podstawowym elementem systemu publicznego dostępu do defibrylacji (PAD).
Po włączeniu AED urządzenie wydaje jasne, sekwencyjne instrukcje głosowe i/lub wizualne, prowadząc ratownika przez każdy etap reanimacji. Po przyklejeniu elektrod do klatki piersiowej poszkodowanego, defibrylator analizuje rytm serca i automatycznie rozpoznaje, czy istnieją wskazania do wykonania defibrylacji. Jeśli tak – urządzenie wydaje komunikat o konieczności odsunięcia się od pacjenta i samoczynnie (lub po naciśnięciu przycisku) wysyła impuls elektryczny o wysokim napięciu, który może przerwać chaotyczną aktywność elektryczną mięśnia sercowego i pozwolić na powrót jego naturalnego rytmu.
Impuls ten, generowany przez defibrylator serca, stanowi kontrolowane wyładowanie energii elektrycznej (zwykle od 150 do 360 J), które depolaryzuje mięsień sercowy. W efekcie serce może rozpocząć pracę w rytmie zatokowym.
Typowy automatyczny defibrylator zewnętrzny składa się z kilku kluczowych elementów:
W niektórych modelach AED wbudowany jest rejestrator danych, który zapisuje przebieg akcji ratunkowej, co może być cennym źródłem informacji medycznej.
AED stosuje się przede wszystkim w przypadkach nagłego zatrzymania krążenia, które może nastąpić w dowolnym miejscu – na ulicy, w miejscu pracy, w obiektach sportowych czy w domu. Szacuje się, że każda minuta opóźnienia defibrylacji obniża szansę na przeżycie o 7–10%. Dlatego szybkie użycie defibrylatora AED przez świadków zdarzenia ma kluczowe znaczenie dla skuteczności resuscytacji.
W Polsce urządzenia te coraz częściej umieszczane są w przestrzeni publicznej – w galeriach handlowych, urzędach, szkołach, na dworcach, a także w budynkach mieszkalnych. W wielu krajach obowiązują przepisy zobowiązujące duże instytucje do wyposażenia się w defibrylator serca AED oraz do przeszkolenia personelu w zakresie jego obsługi.
Użycie AED jest całkowicie bezpieczne. Urządzenie nie pozwala na wyładowanie, jeśli nie wykryje rytmu, który wymaga defibrylacji. Dzięki temu nawet osoba bez doświadczenia medycznego nie może wyrządzić szkody poszkodowanemu.
Szkolenia z zakresu BLS-AED (Basic Life Support – Automated External Defibrillator) są częścią programów pierwszej pomocy, zarówno dla pracowników służb ratowniczych, jak i dla osób cywilnych. Coraz częściej organizuje się także pokazy i kampanie edukacyjne, mające na celu popularyzację korzystania z AED w sytuacjach zagrożenia życia.
Wprowadzenie defibrylatorów AED do przestrzeni publicznej stanowi jedno z najważniejszych osiągnięć współczesnej medycyny ratunkowej. Urządzenie to skraca czas między utratą przytomności a wykonaniem pierwszej defibrylacji – kluczowego momentu, który często decyduje o przeżyciu pacjenta.
AED jest więc nie tylko narzędziem technicznym, lecz także symbolem nowoczesnego podejścia do bezpieczeństwa zdrowotnego społeczeństwa. W połączeniu z tradycyjnymi defibrylatorami serca stosowanymi w placówkach medycznych tworzy spójny system reagowania na nagłe stany zagrożenia życia.
Wiedzieć to jedno. Zrobić – to zupełnie co innego. Szczególnie gdy na podłodze leży Twój kolega z pracy, wokół gromadzą się przerażeni ludzie, a Twoje ręce drżą tak mocno, że ledwo możesz nacisnąć przycisk włączenia defibrylatora. Teoretyczna wiedza o obsłudze AED to...
W zatłoczonym centrum handlowym pada mężczyzna. Wokół gromadzi się kilkadziesiąt osób. Wszyscy patrzą, ale nikt nie reaguje. To nie obojętność – to potężny mechanizm psychologiczny, który może kosztować życie. Efekt świadka – ciche zabójstwo przez bierność Efekt...
Jeśli niesiesz pomoc psychologiczną pacjentom, dopisz się do naszej ogólnopolskiej bazy psychoterapeutów, psychologów, psychiatrów i innych osób niosących psychologiczną pomoc.
