W ostatnich latach, zwłaszcza w okresie pandemii COVID-19, psychoterapia online zyskuje na popularności. Co zaczęło się jako niszowa alternatywa dla tradycyjnych sesji terapeutycznych, stało się teraz powszechnie akceptowaną i często preferowaną formą opieki...
empatia
Empatia to zdolność postrzegania tego, co inny człowiek może czuć w danym kontekście. Jest to uczucie uczestnictwa afektywnego w emocjach innej osoby. Początki tego terminu sięgają języka greckiego, gdzie „empatia” oznaczała „emocjonalność”. Współczesne rozumienie tego słowa narodziło się w 1909 roku, kiedy Edward B. Titchener próbował przetłumaczyć niemieckie słowo „Einfühlungsvermögen”, odnoszące się do analizy Theodora Lippsa.
W zależności od perspektywy, z której patrzymy na empatię, jej źródło i przyczyny mogą być interpretowane różnie. Istnieje wiele teorii i hipotez dotyczących tego zagadnienia:
- Historia starożytna: Aristoteles twierdził, że człowiek jest istotą społeczną, która żyje w rodzinach, klanach i społecznościach. Człowiek ma naturalną potrzebę łączenia się z innymi, aby w pełni realizować siebie jako istotę społeczną.
- Pojęcie współczesne: Jeremy Rifkin, amerykański socjolog, uważa empatię za stosunkowo nowy koncept w ludzkim słownictwie, który zaczął być używany dopiero w 1909 roku. Empatia różni się od innych pojęć, takich jak współczucie czy altruizm. Odnosi się zarówno do zdolności poznawczych, jak i emocjonalnych jednostki do wczuwania się w sytuację emocjonalną innej osoby.
- Empatia afektywna i kognitywna: Empatię można podzielić na dwa główne składniki:
- Empatia afektywna: zdolność do reagowania uczuciem na stany psychiczne innych.
- Empatia kognitywna: zdolność do rozumienia punktu widzenia innej osoby.
- Empatia międzykulturowa: To zdolność do postrzegania świata z perspektywy innej kultury. Jest to związane z pojęciami socjologicznymi emic i etic, które odnoszą się do sposobów, w jakie ludzie interpretują i opisują swoje doświadczenia w różnych kulturach.
W kontekście zdrowia emocjonalnego, empatia jest nie tylko zdolnością do rozumienia uczuć innych, ale także narzędziem, które pozwala terapeutom lepiej rozumieć i pomagać swoim pacjentom. Dzięki empatii terapeuci są w stanie głębiej połączyć się z pacjentami, lepiej rozumieć ich problemy i dostosowywać metody leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.
W erze cyfrowej, gdzie wiele interakcji odbywa się online, empatia jest równie ważna. Psychoterapia online staje się coraz bardziej popularna, a zdolność do okazywania empatii w wirtualnym środowisku jest kluczem do skutecznego leczenia pacjentów na odległość. Wirtualne sesje terapeutyczne wymagają od terapeutów rozwijania nowych umiejętności w zakresie okazywania empatii, aby zapewnić pacjentom wsparcie, którego potrzebują.
Empatia – różnice
Różnice indywidualne Empatia jest złożonym zjawiskiem, które może różnić się w zależności od jednostki. Istnieją narzędzia, takie jak Skala Empathic Concern, która ocenia uczucia sympatii i troski skierowane na innych, oraz Skala Personal Distress, która mierzy uczucia osobistej niepokoju i niepokoju. Badania wykazały, że cechy osobowości, takie jak ekstrawersja i ugodowość, są związane z dokładnością empatyczną i mogą wpływać na zdolność jednostki do wczuwania się w emocje innych.
Różnice płciowe Kobiety często osiągają wyższe wyniki w miarach empatii, takich jak Empathy Quotient, podczas gdy mężczyźni zwykle osiągają wyższe wyniki w Systemizing Quotient. Jednakże różnice te nie są stałe i mogą być wpływane przez różne czynniki, takie jak środowisko społeczne czy motywacje jednostki. Istnieją badania sugerujące, że różnice płciowe w empatii mogą mieć korzenie biologiczne, z kobietami mającymi naturalną zdolność do większej empatii w wyniku ewolucji jako głównych opiekunów. Inne badania sugerują, że różnice te mogą być wynikiem socjalizacji i stereotypów płciowych.
Wpływy środowiskowe Niektóre badania teoretyzują, że czynniki środowiskowe, takie jak styl wychowania i relacje, wpływają na rozwój empatii u dzieci. Empatia promuje prospołeczne relacje i pomaga łagodzić agresję. Badania wykazały, że pewne praktyki rodzicielskie, takie jak zachęcanie dziecka do wyobrażenia sobie perspektyw innych i uczenie dziecka refleksji nad własnymi uczuciami, mogą przyczynić się do rozwoju empatii. Ponadto, uszkodzenie mózgu, takie jak udar, może zakłócić zdolność do empatii, zwłaszcza jeśli uszkodzenie dotyczy prawej strony mózgu.
W końcu, istnieją dowody sugerujące, że empatia jest umiejętnością, którą można poprawić poprzez trening. Dzięki odpowiedniemu szkoleniu i praktyce, jednostki mogą nauczyć się być bardziej empatyczne i reagować na uczucia innych w bardziej wspierający sposób.
Empatia w różnych nurtach psychoterapii
Psychoterapia psychodynamiczna W psychoterapii psychodynamicznej empatia jest kluczowym narzędziem, które pozwala terapeucie zrozumieć wewnętrzne konflikty pacjenta. Poprzez głębokie wczucie się w uczucia pacjenta, terapeuta może pomóc mu zrozumieć źródła jego problemów i pracować nad ich rozwiązaniem. Empatia jest tu używana do odkrywania ukrytych uczuć i nieświadomych konfliktów.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) W CBT empatia jest używana do pomocy pacjentowi w identyfikacji i kwestionowaniu negatywnych schematów myślowych. Terapeuta stara się zrozumieć perspektywę pacjenta, aby pomóc mu zobaczyć, jak pewne myśli i przekonania wpływają na jego zachowanie. Poprzez empatyczne podejście, terapeuta może pomóc pacjentowi w rozpoznawaniu i zmianie dysfunkcyjnych wzorców myślowych.
Terapia humanistyczna W podejściu humanistycznym, takim jak terapia skoncentrowana na kliencie Carla Rogersa, empatia jest kluczowym elementem. Terapeuta stara się stworzyć środowisko, w którym pacjent czuje się akceptowany i rozumiany. Poprzez głęboką empatię, terapeuta pomaga pacjentowi w eksploracji i akceptacji własnych uczuć.
Terapia systemowa W terapii systemowej, skoncentrowanej na rodzinie, empatia jest używana do zrozumienia dynamiki i wzorców w rodzinie. Terapeuta stara się wczuć się w uczucia każdego członka rodziny, aby pomóc im zrozumieć, jak ich interakcje wpływają na innych członków rodziny.
Psychoterapia Gestalt W terapii Gestalt empatia jest kluczowa w procesie „dokończenia niedokończonych spraw”. Terapeuta używa empatii, aby pomóc pacjentowi zrozumieć i przepracować nierozwiązane konflikty i uczucia.
empatia (psychoterapia, pomoc psychologiczna) - powiązane artykuły:
Konflikty i Nieporozumienia w Terapii: Jak Radzić Sobie z Trudnościami w Relacji Terapeutycznej
Gosla Brak zaufania do ludzi Konflikt z moją psychoterapeutka.? Tydzień temu umówiliśmy się ponownie na kolejną sesję onl na 13:00. Dziś jest godzina 11:38 pisze informację do terapeutki czy nie zapomniała o spotkaniu bo nie otrzymałam jeszcze linku do spotkania o...
Wybierz terapeutę:
Jesteś psychoterapeutą, psychologiem, psychiatrą?
Jeśli niesiesz pomoc psychologiczną pacjentom, dopisz się do naszej ogólnopolskiej bazy psychoterapeutów, psychologów, psychiatrów i innych osób niosących psychologiczną pomoc.