Nadużycie to niewłaściwe użycie lub traktowanie, często w celu niesprawiedliwego lub niewłaściwego uzyskania korzyści. Nadużycie może przybierać różne formy, takie jak: fizyczne lub werbalne znęcanie się, zranienie, napaść, naruszenie, gwałt, niesprawiedliwe praktyki, przestępstwa lub inne rodzaje agresji. Do tych opisów można również dodać filozoficzną Kantowską koncepcję niegodziwości używania drugiego człowieka jako środka do celu, a nie jako celu samego w sobie. Niektóre źródła opisują znęcanie się jako „społecznie akceptowalne”, co oznacza, że w różnych czasach i społeczeństwach cierpienie ofiary może być bardziej lub mniej dostrzegane.
Chociaż nie ma zgody co do dokładnej definicji znęcania się emocjonalnego, nadużywania, jest ono często klasyfikowane jako forma urazu psychicznego. Typowa definicja prawna, szczególnie w dziedzinie opieki nad dziećmi, określa je jako uraz zdolności psychologicznych lub stabilności emocjonalnej, o czym świadczą obserwowalne lub istotne zmiany w zachowaniu, reakcjach emocjonalnych lub poznaniu.
Niektóre ważne cechy i formy nadużywania emocjonalnego, znęcania się to:
Wedle niektórych badań, niezależnie od tego, czy są to mężczyźni, czy kobiety, osoby nadużywające mają zwykle wspólne cechy, takie jak wysoki poziom podejrzliwości i zazdrości, nagłe i drastyczne zmiany nastroju, słaba samokontrola oraz wyższy niż przeciętny poziom aprobaty dla przemocy i agresji. Osoby będące sprawcami nadużyć wykazują wysoki wskaźnik zaburzeń osobowości. Wskaźnik zaburzeń osobowości w populacji ogólnej wynosi około 15%-20%, podczas gdy około 80% mężczyzn stosujących przemoc, objętych sądowymi programami leczenia, ma zaburzenia osobowości. (Dutton, D.G. (Summer 1994). „Patriarchy and wife assault: The ecological fallacy” (PDF). Violence and Victims). U kobiet będących sprawcami przemocy stwierdzono zaburzenia osobowości związane z zachowaniami narcystycznymi i kompulsywnymi. Sprawcy mogą dążyć do unikania obowiązków domowych lub sprawować całkowitą kontrolę nad finansami rodziny. Sprawcy mogą być bardzo manipulacyjni, często werbują na swoją stronę przyjaciół, funkcjonariuszy prawa i urzędników sądowych, a nawet rodzinę ofiary, jednocześnie przerzucając winę na ofiarę.
Wiele badań podaje, że dzieci, w których rodzinach występuje przemoc psychiczna, nadużycia emocjonalne, w tym agresja psychiczna i agresja słowna, mogą wykazywać szereg poważnych zaburzeń, w tym przewlekłą depresję, lęk, zespół stresu pourazowego, dysocjację. Wpływ przemocy emocjonalnej „nie różni się znacząco” od wpływu przemocy fizycznej na stan psychiczny. Ponadto, jeżeli chodzi o pacjentki, to w grupie osób doświadczających nadużyć emocjonalnych częściej występowały problemy ginekologiczne. Jeżeli zaś chodzi o mężczyzn maltretowanych emocjonalnie przez żonę/partnerkę, ofiary wykazują wysoki wskaźnik występowania depresji, zespołu stresu pourazowego i uzależnień. Praktycznie wszystkie ofiary nadużyć emocjonalnych wykazują wyższy od przeciętnego wskaźnik aleksytymii (trudności w rozpoznawaniu i przetwarzaniu własnych emocji).
Analiza dużego badania przeprowadzona przez LaRoche’a* wykazała, że kobiety maltretowane przez mężczyzn częściej szukają pomocy psychologicznej niż mężczyźni maltretowani przez kobiety (63% w porównaniu z 62%).
*Laroche, D. (2005). „Aspects of the context and consequences of domestic violence. Situational couple violence and intimate terrorism in Canada in 1999.” Quebec City: Government of Quebec.
Wiele osób zastanawia się, czy istnieje sposób na poprawę własnej samooceny. Dobrą wiadomością jest to, że niska samoocena jest problemem, który można rozwiązać. Oczywiście nie ma magicznej mikstury, ale musimy mieć świadomość, że tylko każdy może się pod tym względem...
Przemoc finansowa w związku jest formą nadużycia, gdy jeden bliski partner lub inna bliska osoba ma kontrolę nad dostępem drugiej osoby do zasobów ekonomicznych, co zmniejsza zdolność ofiary do samodzielnego utrzymania się i zmusza ją do uzależnienia finansowego od sprawcy.
Przemoc fizyczna to użycie siły fizycznej przeciwko komuś, która powoduje obrażenia i może zagrażać ofierze. Dotyczy to nie tylko huligańskich wybryków i innych tego typu spraw, ale także zacisza domowego. Przemoc fizyczna może się przydarzyć każdemu nawet w najbardziej intymnym związku, takim jak małżeństwo, konkubinat, partnerstwo, rodzina czy też w gronie przyjaciół.
Zaburzenia odżywiania są bardzo powszechnymi problemami psychicznymi – kultura sprzyja chaotycznemu jedzeniu, ale problemy te nie zawsze są dobrze diagnozowane. Szacuje się, że jedna na dwadzieścia kobiet cierpi na zaburzenia odżywiania. Mężczyźni również coraz częściej mają trudności z jedzeniem. Napadowe objadanie się, sięgania po środki przeczyszczające, głodówki, kompulsywne ćwiczenia, negatywny obraz ciała oraz kompulsywne myśli, nawyki i zachowania związane z jedzeniem to tylko niektóre z objawów zaburzeń odżywiania. W przypadku zaburzeń odżywiania nieprawidłowe nastawienie do jedzenia i zmiany w diecie prowadzą do niezdrowych nawyków. Oprócz choroby psychicznej może to również prowadzić do fizjologicznego uszkodzenia zdrowia.
Przemoc może przybierać różne formy, np. fizyczną, emocjonalną, psychiczna, rasową lub seksualną. Do przemocy może dochodzić w różnych okolicznościach, np. w domu rodzinnym, w małżeństwie, w pracy, szkole lub na uczelni. Dotyczy to także dowolnych momencie życia – w dzieciństwie, w okresie dojrzewania, w połowie życia, a także podeszłym wieku. Nadużycia mogą doświadczać zarówno mężczyźni, jak i kobiety oraz osoby bez względu na rasę, klasę czy orientację seksualną. Znęcanie się polega na sprawowaniu władzy, podporządkowaniu się i kontroli – dotyczy to sytuacji, gdy wyrządzana jest krzywda, wbrew woli, wiedzy lub zrozumieniu ofiary. Psychoterapia w tym zakresie przede wszystkim pomaga w zbadaniu wpływu takich okoliczności.
Przemoc psychiczna lub przemoc emocjonalna charakteryzuje się przede wszystkim tym, że jedna osoba w jakimś celu naraża inną osobę na zachowanie, które powoduje uraz psychiczny. Wykorzystuje w ten sposób słabości innych do uzyskania własnych satysfakcji. Nadużycia...
Molestowanie seksualne może się przydarzyć każdemu, w każdym wieku i może mieć ogromny wpływ na psychikę osoby dotkniętej... ofiary. Wykorzystywanie seksualne często prowadzi do silnej depresji, uzależnień, a także braku umiejętności tworzenia udanych związków,...
Jeśli niesiesz pomoc psychologiczną pacjentom, dopisz się do naszej ogólnopolskiej bazy psychoterapeutów, psychologów, psychiatrów i innych osób niosących psychologiczną pomoc.
