Trauma psychologiczna, psychotrauma lub uraz psychiczny to zespół psychologicznych, neurobiologicznych i fizjologicznych mechanizmów ochronnych, które mogą zostać uruchomione w następstwie jednego lub kilku zdarzeń wywołujących niekontrolowany ładunek emocjonalny, przekraczający zasoby podmiotu (defekt integracji korowej). Bardzo często przejawia się w postaci zaburzeń stresowych pourazowych, ale także w zaburzeniach nastroju, zaburzeniach osobowości, zaburzeniach odżywiania, zaburzeniach lękowych uogólnionych, objawach dysocjacyjnych, ostrych zaburzeniach psychotycznych, chorobach związanych ze stresem itp.
Możliwe przyczyny traumy psychologicznej są różnorodne np:
Do powstania urazu psychicznego mogą się także przyczynić takie zdarzenia, jak klęski żywiołowe (trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów), wojny, a także różne rodzaje przemocy. Długotrwałe narażenie na sytuacje takie jak ubóstwo lub formy agresji, takie jak poniżanie i przemoc słowna, może być traumatyczne.
Nie wszystkie osoby są podatne na takie same formy i intensywność traumy. Podatność psychologiczna różni się w zależności od jednostki, jest związana z jej osobowością, historią osobistą (w tym ewentualnymi traumatycznymi przeżyciami w przeszłości), a także z kontekstem.
Wraz z postępem neurobiologii i innych nauk powiązanych pojawiły się nowe podejścia do traumy. Zgodnie z tą koncepcją, psychika jest pojmowana z neurologicznego punktu widzenia. Oznacza to, że organizacja systemu psychicznego zależy od rozwoju osoby i różnych informacji otrzymanych w ciągu jej życia. Funkcjonowanie psychiki jest postrzegane jako nierozerwalnie związane z funkcjonowaniem mózgu. Trauma psychiczna powoduje zakłócenia w układzie limbicznym mózgu, który przechowuje emocjonalne reakcje na doświadczenia. Jest to „centrum strachu” w mózgu. Reakcja na traumę i jej pamięć jest przechowywana w ciałku migdałowatym. Jest to powód, dla którego osoby często odczuwają wiele emocji, przypominając sobie traumatyczne przeżycia. Zrozumienie, w jaki sposób trauma wpływa na ofiary (nawet pod kątem neurologicznym), które ją przeżyły, jest ważnym krokiem na drodze do zapewnienia im pełnego współczucia i wsparcia psychoterapeutycznego.
W psychoterapii psychodynamicznej, techniki terapeutyczne pełnią rolę kluczy otwierających drzwi do głębszego zrozumienia siebie. Są to narzędzia, które umożliwiają terapeutom i pacjentom wspólne odkrywanie ukrytych aspektów psychiki, prowadząc do większej świadomości...
Mechanizmy obronne stanowią niezbędny element psychiki ludzkiej, który pozwala nam radzić sobie z trudnymi emocjami, stresującymi sytuacjami oraz traumatycznymi doświadczeniami. Są to automatyczne reakcje, które mają na celu ochronę jednostki przed uczuciami lęku,...
Publikacja "NOWE TRENDY W PSYCHOTERAPII. ZNACZENIE PERSPEKTYWY CZASOWEJ W OBSZARZE ZDROWIA PSYCHICZNEGO ORAZ PODEJMOWANYCH INTERWENCJI TERAPEUTYCZNYCH" (PSYCHOTERAPIA 1 (184) 2018) autorstwa Joanny Mostowik i Katarzyny Cyranka koncentruje się na nowych trendach w...
Zespół stresu pourazowego to ciężki stan psychiczny, który pojawia się w wyniku pojedynczego lub powtarzającego się zdarzenia, które ma bardzo silny negatywny wpływ na psychikę jednostki ((wojna, klęski żywiołowe, wypadki, przestępstwa, nadużycia itp.). Traumatyczny charakter zdarzenia jest ściśle związany z poczuciem własnej bezradności z powodu niemożności skutecznego działania w sytuacji niebezpiecznej.
Przemoc fizyczna to użycie siły fizycznej przeciwko komuś, która powoduje obrażenia i może zagrażać ofierze. Dotyczy to nie tylko huligańskich wybryków i innych tego typu spraw, ale także zacisza domowego. Przemoc fizyczna może się przydarzyć każdemu nawet w najbardziej intymnym związku, takim jak małżeństwo, konkubinat, partnerstwo, rodzina czy też w gronie przyjaciół.
Zaburzenia odżywiania są bardzo powszechnymi problemami psychicznymi – kultura sprzyja chaotycznemu jedzeniu, ale problemy te nie zawsze są dobrze diagnozowane. Szacuje się, że jedna na dwadzieścia kobiet cierpi na zaburzenia odżywiania. Mężczyźni również coraz częściej mają trudności z jedzeniem. Napadowe objadanie się, sięgania po środki przeczyszczające, głodówki, kompulsywne ćwiczenia, negatywny obraz ciała oraz kompulsywne myśli, nawyki i zachowania związane z jedzeniem to tylko niektóre z objawów zaburzeń odżywiania. W przypadku zaburzeń odżywiania nieprawidłowe nastawienie do jedzenia i zmiany w diecie prowadzą do niezdrowych nawyków. Oprócz choroby psychicznej może to również prowadzić do fizjologicznego uszkodzenia zdrowia.
Przemoc może przybierać różne formy, np. fizyczną, emocjonalną, psychiczna, rasową lub seksualną. Do przemocy może dochodzić w różnych okolicznościach, np. w domu rodzinnym, w małżeństwie, w pracy, szkole lub na uczelni. Dotyczy to także dowolnych momencie życia – w dzieciństwie, w okresie dojrzewania, w połowie życia, a także podeszłym wieku. Nadużycia mogą doświadczać zarówno mężczyźni, jak i kobiety oraz osoby bez względu na rasę, klasę czy orientację seksualną. Znęcanie się polega na sprawowaniu władzy, podporządkowaniu się i kontroli – dotyczy to sytuacji, gdy wyrządzana jest krzywda, wbrew woli, wiedzy lub zrozumieniu ofiary. Psychoterapia w tym zakresie przede wszystkim pomaga w zbadaniu wpływu takich okoliczności.
Jeśli niesiesz pomoc psychologiczną pacjentom, dopisz się do naszej ogólnopolskiej bazy psychoterapeutów, psychologów, psychiatrów i innych osób niosących psychologiczną pomoc.
