Wstyd to uczucie lub wewnętrzna świadomość, której przedmiotem jest dowolny akt lub jakość (filozofia) podmiotu. Wstyd wiąże się z poczuciem społecznej nieakceptowalności tego, czego się osoba wstydzi. Aby powstało poczucie wstydu, potrzebni są prawdziwi lub domniemani świadkowie tego, czego się wstydzimy – ci, przed którymi się wstydzimy. Z braku świadków nie powstaje wstyd, ale może powstać poczucie winy. Wstyd to dyskretna emocja podstawowa, opisywana jako emocja moralna lub społeczna, która powoduje, że ludzie ukrywają lub zaprzeczają swoim złym uczynkom. Wstyd można również określić jako nieprzyjemną samoświadomą emocję związaną z negatywnym obrazem siebie.
Wstydowi towarzyszy dotkliwe i bolesne doświadczenie świadomości własnego „ja” i indywidualnych cech własnego „ja”. Człowiek wydaje się sobie mały, bezradny, skrępowany, emocjonalnie zdenerwowany, głupi, bezwartościowy itp. Wstydu towarzyszy chwilowa niezdolność do logicznego i efektywnego myślenia, często z poczuciem porażki. Zawstydzona osoba nie jest w stanie wyrazić swoich uczuć słowami. Później z pewnością znajdzie właściwe słowa i raz po raz będzie wyobrażała sobie, co mogłaby powiedzieć w chwili, gdy z powodu wstydu zaniemówiła. Z reguły doświadczeniu wstydu towarzyszy dotkliwe poczucie porażki, fiasku. To uczucie jest spowodowane samą niezdolnością do myślenia i wyrażania się we własnym stylu. Wstyd rodzi szczególny rodzaj wyobcowania.
Przemoc finansowa w związku jest formą nadużycia, gdy jeden bliski partner lub inna bliska osoba ma kontrolę nad dostępem drugiej osoby do zasobów ekonomicznych, co zmniejsza zdolność ofiary do samodzielnego utrzymania się i zmusza ją do uzależnienia finansowego od sprawcy.
Jeśli niesiesz pomoc psychologiczną pacjentom, dopisz się do naszej ogólnopolskiej bazy psychoterapeutów, psychologów, psychiatrów i innych osób niosących psychologiczną pomoc.
