Psychoterapia dla ofiar przemocy, nadużyć i znęcania się
Przemoc może przybierać różne formy, np. fizyczną, emocjonalną, psychiczna, rasową lub seksualną. Do przemocy może dochodzić w różnych okolicznościach, np. w domu rodzinnym, w małżeństwie, w pracy, szkole lub na uczelni. Dotyczy to także dowolnych momencie życia – w dzieciństwie, w okresie dojrzewania, w połowie życia, a także podeszłym wieku. Nadużycia mogą doświadczać zarówno mężczyźni, jak i kobiety oraz osoby bez względu na rasę, klasę czy orientację seksualną. Znęcanie się polega na sprawowaniu władzy, podporządkowaniu się i kontroli – dotyczy to sytuacji, gdy wyrządzana jest krzywda, wbrew woli, wiedzy lub zrozumieniu ofiary. Psychoterapia w tym zakresie przede wszystkim pomaga w zbadaniu wpływu takich okoliczności.
Wszelkiego rodzaju przemoc, nadużycia są bardzo traumatycznym przeżyciem i mogą pozostawić trwałe ślady emocjonalne, schematy myśleniowe, wpływając na wiarę w siebie, relacje i jakość życia osoby maltretowanej. Trauma związana z przemocą – czy to fizyczną, seksualną czy psychiczną – jest naturalną reakcją na stres, strach lub niepokój związany z wydarzeniami lub trwającymi okolicznościami.
Wiele osób, które były lub są maltretowane jako dzieci, nastolatki lub dorośli, radzi sobie, odsuwając traumę na bok. Często jednak trauma z odległej lub niedawnej przeszłości powraca lub staje się nie do zniesienia w aktualnie krzywdzącym związku, co prowadzi do niepokoju i zbyt silnych emocji. Powrót dawnego stresu traumatycznego często ma swoje źródło w aktualnym życiu lub doświadczeniu.
Podstawowe metody nadużyć, przemocy psychicznej, emocjonalnej
Gdy myślimy o nadużyciach, najpierw zwykle może przyjść na myśl przemoc fizyczna, nadużycia jednak zwykle mogą przybierać różne formy. Przemoc psychiczna, emocjonalna jest tak samo poważna jak przemoc fizyczna. Można się pokusić o wypisanie podstawowych elementów przemocy psychicznej:
- stosowanie podniesionego głosu, krzyków, wrzasków;
- wyzywanie kogoś;
- próba zmuszenia do kwestionowania własnego zdrowia psychicznego (gaslighting);
- ciągła krytyka;
- zniszczenie mienia;
- wmawianie kłamstwa;
- uwięzienie w domu, uniemożliwienie wyjścia;
- naruszanie prywatności;
- karanie za to, że nie zgadzamy się z tym, czego ktoś od nas chce;
- próba kontrolowania życie;
- izolowanie od rodziny i przyjaciół;
- odmawianie zaufania, na przykład działanie zazdrosne lub zaborcze, próbując odizolować partnera od rodziny lub przyjaciół;
- rzucanie obelg lub wyśmiewanie się w inny sposób;
- domaganie się, aby wiedzieć, gdzie partner jest w każdej minucie;
- monitorowanie, dokąd idzie partner, do kogo dzwonią i z kim spędzają czas;
- poniżanie partnera;
- wysuwanie oskarżeń o oszustwo;
- zazdrość o relacje zewnętrzne;
- seryjne oszukiwanie;
- obwinianie kogoś za swoje zachowanie;
- próba kontrolowania wyglądu;
- groźby subtelne lub jawne.
Ofiary takiej przemocy często mają problem z poczuciem winy. Jeśli ktoś został emocjonalnie wykorzystany, ważna jest świadomość, że to nie nasza wina. Nie ma też „właściwego” sposobu, aby się z tym pogodzić. Przemoc emocjonalna nie jest normalna, ale nasze uczucia są.
Problemy wynikające z nadużyć
Na początku ofiara nadużyć zwykle może zaprzeczać, że coś jest „nie tak”. Znalezienie się w takiej sytuacji może być szokujące i takie zwykle jest. Ofiara przemocy zwykle ma wrażenie i ma nadzieję, że się po prostu myli. Zwykle towarzyszy temu dezorientacja, strach, beznadzieja, wstyd.
Ten emocjonalny ciężar może również powodować behawioralne i fizyczne skutki uboczne. Mogą wystąpić:
- trudności z koncentracją;
- zmienny nastrój;
- napięcie mięśniowe;
- koszmary senne;
- przyspieszone bicie serca
- a także różne bóle i dolegliwości bólowe, zwane psychosomatycznymi.
Długotrwałe skutki znęcania się, przemocy psychicznej
Uczucia i emocje powstałe w wyniku znęcania się mogą ujawnić się na wiele sposobów, u różnych osób i w odmiennych połączeniach, a nawet w seriach. Emocje te obejmują traumę, strach, wątpliwości co do winy, poczucie winy, złość, wstyd, melancholię, smutek i depresję. Nabyte sposoby radzenia sobie z tymi problemami, mogą także prowadzić do problemów natury fizjologicznej (problemy ze snem, jedzeniem i koncentracją), a także nadużywania używanie alkoholu lub narkotyków, co w końcowym efekcie może prowadzić do zrujnowania życia.
W późniejszych związkach osób, które doświadczały nadużyć, często pojawia się problem zaufania, a izolacja może dodatkowo pogłębić poczucie bezradności, które uniemożliwia znalezienie sposobów na znoszenie tego, co może wydawać się nie do zniesienia. Dla osób znajdujących się obecnie w sytuacji przemocy poradnictwo dla par może być trudne, ale pomoc w zrozumieniu problemu przemocy i odnalezieniu własnego głosu może przynieść wiele korzyści.
Warto jeszcze wspomnieć o nadużyciach finansowych, praktycznie się o nich nie mówi i mniej się je bada, ale one także mogą prowadzić do wielu takich samych problemów. Podobnie jak wiele innych form znęcania się, opiera się na problemach z kontrolą i władzą.
Różne poważne badania pokazują, że przemoc emocjonalna może być tak samo szkodliwa jak przemoc fizyczna. Z biegiem czasu oba mogą przyczynić się do niskiej samooceny, chronicznych bólów, bezsenności, wycofania społecznego i depresji. Niektórzy badacze teoretyzują, że przemoc emocjonalna może przyczynić się do rozwoju takich stanów, jak zespół przewlekłego zmęczenia i fibromialgia.
Jak działa psychoterapia w przypadku nadużyć i przemocy psychicznej
Omówienie uczuć związanych z jakąkolwiek formą znęcania się z profesjonalnym psychoterapeutą może bardzo pomóc. Poszukiwanie pomocy w przypadku znęcania się i związanej z tym traumy może być zniechęcające, ale już podjąłeś/podjęłaś pierwszy krok czytając powyższy tekst
Psychoterapia w zakresie nadużyć i przemocy z jednym naszych profesjonalnych psychoterapeutów z naszej bazy, to praca nad określeniem zakresu, wpływu i sposobu radzenia sobie z doświadczeniami nadużyć, znęcania się, czy to w przeszłości czy też obecnie, Dzięki tej eksploracji i wsparciu, terapia doradcza pomoże rozwinąć ofiarom nowe siły, aby poradzić sobie z traumą i jej emocjonalnymi następstwami.Z reguły w większości nurtach psychoterapii wszystkie rozmowy z terapeutą są prywatne i poufne. Terapeuci są przede wszystkim po to, by udzielać wsparcia i wskazówek wyjścia z problemów i zmiany sposobów myślenia i podejmowania decyzji.
Jeszcze na koniec warto dodać, że psychoterapia ofiar nadużyć, dotyczy nie tylko bezpośrednio samej ofiary. Czasami osoby, które były świadkami znęcania się lub bliskimi osobami trzecimi, również cierpią na traumatyczne lęki i niepokój i mogą chcieć skorzystać z podobnych terapii.
Aby uzyskać więcej informacji na temat psychoterapii i poradnictwa dla ofiar konkretnych form znęcania się, wybierz psychoterapeutę, czy to z Twojego miasta, czy też online i skontaktuj się z nim.
Jakie są różne podejścia w leczeniu przemocy psychicznej i nadużyć emocjonalnych?
Leczenie przemocy psychicznej i nadużyć emocjonalnych wymaga zastosowania różnych podejść terapeutycznych, które pomagają ofiarom radzić sobie z traumą oraz odzyskać poczucie kontroli nad swoim życiem. Poniżej omówiono najważniejsze nurty psychoterapii:
Psychoterapia psychodynamiczna i psychoanalityczna: Jak działa psychoterapia psychodynamiczna i psychoanalityczna? Te formy terapii koncentrują się na odkrywaniu nieświadomych procesów, które wpływają na zachowanie i emocje pacjenta. Terapia pomaga zrozumieć, jak przeszłe doświadczenia i wewnętrzne konflikty wpływają na obecne problemy emocjonalne. Proces ten może prowadzić do głębokiego wglądu i długotrwałych zmian w zachowaniu.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT): Na czym polega psychoterapia poznawczo-behawioralna? CBT skupia się na identyfikacji i zmianie negatywnych wzorców myślowych oraz zachowań. Terapeuta uczy pacjenta technik radzenia sobie z trudnymi emocjami i stresującymi sytuacjami, co może obejmować restrukturyzację poznawczą, techniki relaksacyjne oraz stopniowe narażanie się na trudne sytuacje w kontrolowanych warunkach.
Psychoterapia humanistyczna: Jak psychoterapia humanistyczna wspiera ofiary przemocy? Terapia humanistyczna kładzie nacisk na indywidualne doświadczenia pacjenta oraz jego zdolność do samorealizacji i rozwoju. Terapeuta tworzy wspierające i empatyczne środowisko, które pomaga pacjentowi zrozumieć siebie, swoje potrzeby i emocje, co sprzyja osobistemu wzrostowi i zdrowieniu.
Psychoterapia systemowa: Na czym polega psychoterapia systemowa? Podejście systemowe koncentruje się na relacjach międzyludzkich i dynamice rodziny. Terapeuta analizuje, jak interakcje z innymi wpływają na problemy emocjonalne pacjenta. Terapia systemowa może obejmować całą rodzinę, aby wspólnie pracować nad poprawą komunikacji, rozwiązaniem konfliktów i wsparciem dla ofiary.
Psychoterapia noutetyczna (biblijna napominająca): Jak działa psychoterapia noutetyczna? Terapia noutetyczna opiera się na zasadach biblijnych i chrześcijańskich wartościach. Terapeuta wykorzystuje Pismo Święte do napominania i doradzania pacjentowi, pomagając mu znaleźć duchowe wsparcie i rozwiązania problemów zgodnie z naukami biblijnymi. Jest to podejście stosowane głównie w kontekście wiary chrześcijańskiej.
Każda z tych metod może być skuteczna w leczeniu skutków przemocy psychicznej i nadużyć emocjonalnych. Wybór odpowiedniego podejścia zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, jego przekonań oraz specyfiki doświadczanej traumy. Skonsultowanie się z wykwalifikowanym terapeutą pomoże znaleźć najbardziej odpowiednią formę terapii.
